Mükemmeliyetçilik: İki Ucu Keskin Bıçak

Hata yapmayı kabullenememe, başarı ve performansın her zaman en üst düzeyde olmasını bekleme, gerçekliğin çok ötesinde hedefler koyma gibi düşünce ve davranışlar örüntüsüdür. Mükemmeliyetçilik genellikle en iyisini yapma çabasıyla karıştırılır. Elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışanlar uygun hedefler doğrultusunda, planlı ve motive olarak çalışır ve bu çabadan zevk alırlar. Oysa ki mükemmeliyetçi kişiler soyut bir mükemmel olma fikrinden hareket ettiği için, kendilerinden ve performanslarından sürekli kaygı duyar, hata yapmaktan korkar, çalışırken yoğun stres ve baskı altında hissederler. Genellikle elde ettikleri sonuçtan da tatmin olmazlar.

Mükemmeliyetçi kişiler hayatın ara renklerini göremedikleri için siyah ve beyaza kendilerini mahkum ederler. Mükemmeliyetçi öğrenciler öğrenme yaşantısından çok, sonuca odaklanırlar, sınav ve başarı kaygısı yaşamaya eğilimlidirler. Genellikle kaygıları akademik başarılarını olumsuz etkiler.

Mükemmeliyetçiliğe eşlik eden pek çok olumsuz düşünce ve inancın başlıcaları şunlardır:

Ya hep/Ya hiç biçiminde düşünme	Olay ve durumları iki uçta değerlendirirler. İyi/kötü, olumlu/olumsuz gibi ayrımları çok keskindir.	En iyisini yapamayacaksam, bu işe hiç kalkışmamak daha iyi” Önemli bir işte başarısız olursam, aşağılık biri gibi hissederim
Başarısız olmaktan korkma	Benliklerini ve öz saygılarını başarılarının üzerine kurmuşlardır. Bu nedenle en küçük bir başarısızlık onlar için yıkıcı olabilir	Başarılı olanlar sevilir Başkalarının beni beğenmesi için başarılı olmam gerekir”
Aşırı genelleme	Tek bir olayı temel alarak genel bir olumsuzluk algılarlar.	Elimi attığım hiçbir iş yolunda gitmiyor Yaptığım hiçbir şey işe yaramıyor
Hata yapma korkusu	Hata yapmayı başarısızlıkla bir tutarlar, hata yapmaktan aşırı derecede kaçındıkları için öğrenme ve kendini eliştirme fırsatlarını da kaçırırlar.	Hata yapmak zayıflıktır, zayıflıklarımın görülmesi benim için utanç vericidir Hata yapmamalıyım
Onaylanmama korkusu	Hata yaptıkları zaman başkaları tarafından kabul edilmeyeceklerine inanırlar. Mükemmel olmaya çalışmak kendilerini olumsuz eleştirilerden ve yargılardan koruma çabasıdır	Hata yaparsam beni daha az dikkate alırlar
-meli, -malı düşüncesi	Olayların içeriğinin ne olduğuna odaklanmak yerine sonuçta ne olması gerektiğine bakarak yorumlarlar. Bu düşünce biçimi oldukça katıdır ve çeşitli olaylar karşısında esnek düşünmeye ve çözüm üretmeye izin vermez. Düzen-kontrol-planlama konusunda aşırıya kaçarlar.	Her zaman başarılı olmalıyım İyi derece almalıyım Her şey kontrol altında olmalı Başkalarını memnun edebilmek için sürekli çabalamalıyım

Ne yapmalı?

Mükemmeliyetçilikle baş etmek mükemmel olmadığımızı kabul etmemiz demektir. İşe mükemmel olmadığımız gerçeğini kabul etmekle başlayabilirsiniz. Gerçek şu ki, insan eksik bir varlıktır.
“Ya hep ya hiç” şeklindeki eleştirel düşünce tarzınızın farkına varın, ve bu düşüncelerle mücadele edin. Unutmayın 0 ile 100 arasında 99 rakam vardır, onları görmeye çalışın.
Kendinize ulaşılabilir hedefler koyun, başarı ve başarısızlık konusunda objektif kriterleri benimseyin. Kendinize “Gerçekten hissettiğim kadar kötü mü, başka insanlar bunu nasıl değerlendiriyor?” gibi sorular sorun.
Hataları ayıklayıp bulmak yerine, başkalarının ve sizin yaptıklarınızın iyi yanlarını görmeye çalışın ve takdir edin.
Eleştiriyle nasıl baş edebileceğinizi öğrenin. Hatalarınızın yeni öğrenmeler için bir fırsat olduğunu unutmayın.
Başarılarınızın çoğu mükemmeliyetçi olduğunuz için değil, mükemmeliyeçi olmanıza rağmen edinilmiştir. Mükemmeliyetçi olmanızın bedel ve yararlarını analiz edin.
Çalışırken performansınıza ve sonuca değil, süreci yaşamaya çalışın. Sonuca odaklanmak kaygıyı, sürece odaklanmak ise yaratıcılığı ve heyecanı artırır.
En iyisini yapamadığınızda dahi değerli ve önemli olduğunuza dair kanıtlar bulmaya çalışın. Çabanız, sadece emek verdiğiniz için bile çok değerlidir.

Nuray Yılmaz
Psikolojik Danışman – Psikoterapist

İsim-Soyisim:
TC Kimlik Numarası:
Telefon Numarası:
E-posta:
Adres:

Danışan
Ziyaretçi
Diğer
BİLGEN TERAPİ ENSTİTÜSÜ ile olan ilişkinizin detaylarını belirtiniz:

Mükemmeliyetçilik: İki Ucu Keskin Bıçak

Mükemmeliyetçilik: İki Ucu Keskin Bıçak

Ne yapmalı?

İlgili Başlıklar

"ONLINE TERAPİ" FORMU

Mükemmeliyetçilik: İki Ucu Keskin Bıçak

Mükemmeliyetçilik: İki Ucu Keskin Bıçak

Ne yapmalı?

İlgili Başlıklar

Motivasyon

Aşk ve Sadakatsizlik

Aşağılık Kompleksi Neden Oluşur?

Arada Yalnız Kalmayı İstemek Sizce Çevremizdekileri Sevmemek Anlamına mı Geliyor?

Yaşlılık Depresyonu, Yaşam Kalitesini ve Süresini Kısaltıyor

Yalnız Kalmak İstediğinizde Neden Yalnız Bırakmazlar?

Uzun Zamandır Kimse Size Kendinizi Değerli Hissettirmedi mi?

Tükenmişlik Yaşayan Anneler ve Eşleri

Sinirlenmemek İçin…

ARAMA